T.C. YARGITAY
1.Ceza Dairesi
Esas: 2006/3027
Karar: 2006/5030
Karar Tarihi: 20.11.2006
(5237 S. K. m. 7/2) (5252 S. K. m. 2, 9/1) (5275 S. K. m. 98, 101) (1412 S. K. m. 253) (5271 S. K. m. 223, 271)
Öldürme kastı olmaksızın müessir fiil sonucu S.G.nin ölümüne sebebiyet vermekten sanık E.K.nın yapılan yargılanması sonunda;756 sayılı TCK. nun 448,452/1,81/2-3 md. leri gereğince 8 sene 3 ay ağır hapis cezası verilen ve kesinleşen bu karara karşı hükümlünün 5237 sayılı Yasanın uygulanması ile ilgili uyarlama talebi üzerine 5237 sayılı TCK. nun 87/4,53/1,63.md. leri uyarınca 8 yıl hapis cezasına dair… Ağır Ceza Mahkemesinden verilen 08.07.2005 gün ve 84/85 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi hükümlü tarafından istenmiş olduğundan dava dosyası C.Başsavcılığından tebliğname ile dairemize gönderilmekle incelendi ve aşağıdaki karar tespit edildi.
TÜRK MİLLETİ ADINA
5237 sayılı TCK. nun 7/2.md. si gereğince, kesinleşmiş olan hükümlerin yeniden ele alınması ve lehe olan yasanın belirlenip uygulanmasında izlenecek yolu gösteren 2 yasa vardır. Biri,1 Haziran 2005 tarihinden itibaren yürürlüğe giren 5237 sayılı kanunun yürürlüğe girmesinden önce işlenmiş suçlar hakkında ne şekilde hüküm kurulacağına ve kesinleşmiş cezaların nasıl infaz edileceğine ilişkin hükümleri kapsadığını belirten (m.2) ve <1 Haziran 2005 tarihinden önce kesinleşmiş hükümlerle ilgili olarak, TCK. nun lehe olan hükümlerinin derhal uygulanabileceği hallerde duruşma yapılmaksızın da karar verilebilir> (md.9/1) şeklinde bir düzenlemeye yer veren 5252 Sayılı TCK. nun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanundur. Diğeri ise, <mahkumiyet hükmünün yorumunda veya çektirilecek cezanın hesabında duraksama olursa, cezanın kısmen veya tamamen yerine getirilip getirilemeyeceği ileri sürülür ya da sonradan yürürlüğe giren kanun hükümlünün lehine olursa, duraksamanın giderilmesi veya yerine getirilecek cezanın belirlenmesi için hükmü veren mahkemeden karar istenir> şeklinde düzenlemeye yer veren (m.98/1) bu kararın duruşma yapılmaksızın verileceğini ve itiraz yoluna tabi olduğunu belirten (m.101) ve 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe giren 5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanundur.
Görüldüğü gibi, ancak 1 Haziran 2005 tarihinden sonra kesinleşmiş mahkumiyetler hakkında uygulanabilecek olan 5275 Sayılı Yasa karşısında özel bir yasa olan ve öncelikle uygulanması gereken 5252 Sayılı Yasaya göre, kararların duruşma yapılarak verilmesi asıl, takdire bağlı olarak duruşma yapılmaksızın verilmesi istisnadır.
Asıl olanı, mahkeme kararlarının duruşma yapılarak verilmesidir.(CMUK. m. 253, CMK. m. 223) ancak yasa koyucu, bazı hallerde, örneğin,5252 Sayılı Yasada olduğu gibi duruşma yapılmasını takdire bağlı kıldığı halde; bazı hallerde de, örneğin,5275 Sayılı Yasada, CMUK. nun m.302 de ve CMK. m. 271/1 de olduğu gibi, duruşma yapılmasını zorunlu kılmaktadır.
Beraat, mahkumiyet, davanın reddi, davanın düşmesi, muhakemenin durması, ceza verilmesine yer olmadığı, güvenlik tedbirine hükmedilmesi kararları hüküm sayılmaktadır. (CMUK. m. 253, CMK. m.223). Genel kura ceza mahkemelerinden verilen hükümlere karşı temyiz yoluna başvurulabileceği şeklindedir.(CMUK.m.305). Ancak, mahkeme kararlarına karşı itiraz yoluna gidilebilmesi için yasanın bunu açıkça belirtmesi gerekir.(CMUK. m. 298, CMK. m.267).5275 Sayılı Yasanın aksine,5252 Sayılı Yasada, bu yasaya göre verilecek kararlara karşı itiraz yoluna gidilebileceğini belirten bir hüküm bulunmamaktadır.
Kabul edilebilir bir başvuru var ise, yasa yolunun veya merciin belirlenmesindeki yanılma, başvuranın haklarını ortadan kaldıramayacağı (CMK.m.264) gibi; duruşma yapılarak verilmesi gereken bir kararın duruşmasız ya da duruşma yapılmaksızın verilmesi gereken bir kararın duruşma yapılarak verilmiş olması da o kararın tabi olduğu yasa yolunu değiştiremez.
5252 Sayılı Yasaya göre karar verilirken, derhal karar verilmesi, başka bir anlatımla, herhangi bir inceleme, araştırma, kanıt tartışması ve takdir hakkının kullanılması gerekmeden lehe olan yasanın belirlenmesi mümkün ise, duruşma yapılarak ya da duruşma yapılmaksızın; aksi halde, duruşma yapılarak karar verilebilir.
Bu açıklamalar ışığında somut olayın değerlendirilmesinde;
a)765 sayılı TCK. uygulanarak verilmiş ve kesinleşmiş olan hükmün,5237 sayılı TCK. nun 7/2 ve 5252 Sayılı TCK. nun Yürürlük ve Uygulama Şekli Hakkındaki Kanunun 9.md. si gereğince yeniden ele alınıp, lehe olan yasanın belirlenmesi ve uygulanması sırasında; temel cezanın belirlenmesi nedeniyle takdir hakkının kullanılması söz konusu olduğundan, duruşma inceleme yapılarak hüküm kurulması gerekirken, duruşma yapılmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi,
b)Kabule göre; 5237 sayılı TCK. nun lehe kabul edilip hüküm kurulduğu hallerde Yargıtay Ceza Genel Kurulunun kararı da nazara alınarak mükerrir sanıklar hakkında aynı yasanın 58.md. sinin uygulanamayacağının gözetilmemesi,
Usule aykırı ve sanığın temyiz itirazları bu itibarla yerinde görüldüğünden, sair cihetleri incelenmeksizin, hükmün CMUK. nun 321.md. si uyarınca BOZULMASINA 20.11.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.
- DEPREMDEN DOLA Yi MÜTEAHHİTİN SORUMLULUĞU
- BİNA YIKILMASI SONUCU ÖLÜME NEDEN OLMAK
- DAVA ZAMANAŞIMI SÜRESİ
İçtihat Özeti: Yapım aşamasındaki kusurlu hareketleri ile, genel tehlike yaratacak biçimde binaların çökmesine ve ölüme neden olan sanıkların eylemleri TCY’nın 383/2. maddesindeki suçu oluşturduğundan binalar içinde bulunan 22 kişinin öldüğü deprem tarihi olan 17 Ağustos 1999 tarihi suç tarihidir. Kamu davası ise TCY’nın 102. maddesinde öngörülen beş yıllık dava zamanaşımı dolmadan açıldığı anlaşıldığından kamu davasının zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle reddi Kanuna aykırıdır.
765 s. TCK/102,383
Taksirle genel tehlike yaratacak biçimde tahribat ve musibete ve birden çok kişinin ölümüne neden olmak suçundan sanıklar S.A. ile F.R.B. haklann-daki davanın zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldmlmasına dair Kocaeli 1. Ağır Ceza Mahkemesince 28.12.2001 gün ve 297-749 sayı ile verilen karann katılanlar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 9. Ceza Dairesince 07.05.2002 gün ve 845-991 sayı ile;
“Sanığın üzerine atılı TCK.nun 383/2. maddesinde belirtilen suçta, umumi tehlike yaratan tahribat ve musibet halinin oluştuğu an suç tarihidir. Tahribat ve musibet, yapının yıkılması olup, tahribat ve musibetin kendisi olmayan fakat etkenlerinden biri olan depremin meydana gelmesiyle yapının yıkılması aynı tarihe tekabül ettiğinden suç tarihi binanın yıkıldığı 17.8.1999 tarihi olup zamanaşımı süresinin bu tarihten itibaren başlaması gerekeceği gözetilmeden, davaya devamla esas hakkında bir karar verilmesi yerine yazılı düşüncelerle kamu davasının ortadan kaldmlmasına hükmedilmesi” isabetsizliğinden hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Yerel Mahkeme 20.05.2003 gün ve 141-108 sayı ile; “Bir yapının deprem nedeniyle yıkılarak ölüm ve yaralanma meydana gelmesi halinde genel kabul, yapının inşasında rol alanlann sorumluluğunun TCK.nun 383/1. maddesi bağlamında belirleneceği yolundadır.
Öte yandan anılan Yasa maddesinde öngörülen suç, bir tehlike suçudur. Tehlike suçu ise neticesi harekete bitişik suç olup, binanın yapılıp tamamlanması ile suç da tekemmül eder. Aksi durumun kabulü, insanları çok uzun ve sonu belirsiz bir süre zarfında sorumluluk ve ceza tehdidi altında tutar.
Örneğin, bir kişinin yaptığı binanın 50 yıl sonra vuku bulan bir depremde yıkılması halinde, deprem tarihinde hayatta bulunması mümkün olan bu kişi, 50 yıl önce inşa ettiği yapının hem de deprem nedeniyle yıkılmasından sorumlu olacaktır.
Oysa idam cezasını gerektirecek derecede ağır bir suç için bile TCK.nun 102/1. maddesi 20 yıllık bir dava zamanaşımı süresi öngörmüşken, öldürme ve yakalama kastı taşımayan, sadece taksire dayanan bir eylem için sorumluluğun başlangıç tarihinin, ne zaman gerçekleşeceği asla belli olmayan binanın yapımı ile deprem arasındaki bu süre 200-300 yıl da olabilir, deprem tarihi olarak kabulü cezada adalet, hakkaniyet ve eşitlik ilkelerine ters düşeceği görüşüne varılmıştır.” gerekçesiyle önceki hükümde direnmiştir.
Bu hükmün de katılanlar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya, Yargıtay C. Başsavcılığının “bozma” isteyen 10.10.2003 günlü tebliğnamesiyle Birinci Başkanlığa gönderilmekle Ceza Genel Kurulunca okundu, gereği konuşulup düşünüldü
CEZA GENEL KURULU KARARI
Karamürsel C. Başsavcılığınca 20.12.1999 gün ve 747-410 sayılı iddianame ile; 17.08.1999 tarihinde meydana gelen depremde Karamürsel ilçesi Kayacık mahallesinde bulunan Atay ve Atay 2 apartmanlarının yıkılması neticesinde 22 kişinin öldüğü, binaları sanık S.A.’nın yaptırdığı, binanın yapımında sorumlu fenni mesulün (T.U.S.) sanık F.R.B. olduğu ve binanın yapımında her iki sanığın da kusurlu olduğu, bu suretle sanıkların tedbirsizlik ve dikkatsizlik sonucu birden fazla ölümüne neden oldukları iddiasıyla TCY.nın 455/2-son madde ve fıkraları uyarınca ikişer kez cezalandırılmaları istemiyle kamu davası açılmıştır.
Karamürsel Asliye Ceza Mahkemesince sanıkların eylemlerin TCY’nın 383/2. maddesinde tanımlanan taksirle tehlikeye ve ölüme neden olma suçunu oluşturacağından bahisle görevsizlik karan verilmesi üzerine, Kocaeli 1. Ağır Ceza Mahkemesince yapılan yargılamada kanıtlar toplandıktan sonra; eylemin TCY’nın 383/2. maddesindeki suçu oluşturduğu kabul edilerek, bu suçun bir tehlike suçu olup tehlikenin binanın yapıldığı tarihte doğduğu ve suç tarihinin de bu tarih olduğu, getirtilen yapı kullanma izin belgesi ve tüm dosya içeriğinden binanın 1990 yılında tamamlandığının anlaşıldığı, oysa suç tarihi olan binanın bitim tarihinden iddianamenin düzenlendiği tarihe kadar 5 yıldan fazla süre geçmekle davanın zamanaşımına uğradığı kabul edilerek ortadan kaldırılmasına karar verilmiştir.
Hükmü temyizen inceleyen Özel Daire ise, TCY’nın 383. maddesinde belirtilen suçun tahribat ve musibet halinin oluştuğu anda işlenmiş sayılacağını, tahribat ve musibetin ise yapının yıkılması olduğunu belirterek, dava zamanaşımının, suç tarihi olan binanın yıkıldığı 17.8.1999 tarihinden başlaması gerektiği, sürenin henüz dolmadığı gerekçesiyle hükmü bozmuş, Yerel Mahkeme önceki hükmünde direnmiştir.
Görüleceği üzere Özel Daire ile Yerel Mahkeme arasındaki uyuşmazlık, TCY’nm 383. maddesine temas eden suç yönünden dava zamanaşımının hangi tarihten itibaren işlemeye başlayacağı, dolayısıyla somut olayda dava zamanaşımı süresinin dolup dolmadığının belirlenmesi noktasında toplanmaktadır.
Türk Ceza Yasasının İkinci Kitabının Yedinci Babında “Ammenin Selameti Aleyhinde Cürümler”, bu Babın Birinci Faslında ise, “Yangın, Su Baskını ve Gark ve Sair Büyük Tehlikelere Müteallik Cürümler” düzenlenmiştir.
Bu fasılda yer alan TCY’nın 383. maddesinde; “Bir kimse tedbirsizlik veya dikkatsizlik veya sanat ve meslekte tecrübesizlik veya nizam ve emir ve kaidelere riayetsizlik neticesi olarak bir yangına veya infilaka veya batmaya ve deniz kazasına veya umumi bir tehlikeyi mutazammın tahribata ve musibetlere sebebiyet verirse otuz aya kadar hapse ve yüz liraya kadar ağır cezayi nakdiye mahküm olur.
Eğer bu fiilden bir şahsın hayatınca tehlike hasıl olursa altı aydan beş seneye kadar hapse ve elli liradan yüz liraya kadar ağır cezayi nakdiye ve bundan ölüm vukua gelirse beş seneden fazla olmamak üzere ağır hapse ve yüz liradan beş yüz liraya kadar ağır cezayi nakdiye mahküm olur.” denilmektedir.
Maddenin birinci fıkrasında, kusurlu bir hareket sonucu, “yangına”, “patlamaya”, “batmaya”, “deniz kazasına” veya “genel tehlike yaratan yıkım ve musibetlere” neden olma halleri suç sayılıp yasaklanmıştır. Doğacak tehlike ile kamu esenliği ihlal edileceğinden, suçla korunmak istenen hukuki yarar “kamu esenliği”dir.
Kamunun esenliği ise, toplum halinde yaşayan kişilerin, bu hayat biçimlerini korkusuzca ve özel bir korunmaya ihtiyaç duymaksızın sürdürebilmeleri anlamına gelir. Başka bir ifade ile, belli kişilere değil, belirsiz sayıdaki kişilere yönelen, onların hayatlarını, vücut tamlıklannı, hürriyetlerini veya sağlıklarını büyük tehlikeye sokarak ortak ve genel bir tehlike tehdidi oluşturan eylemler bu esenliği zedelerler. Öte yandan, büyük çapta eşyanın korunması dahi kamunun esenliği kavramına dahildir. Belirli bir veya birkaç mala yönelik olmayan, hatta kişilerin hayatı, vücut tamlığı, güvenliği ve sağlığı bakımından yakın bir tehlike oluşturmayan, buna karşılık eşyaya büyük çapta zarar veren ya da böyle bir zarar tehlikesini doğuran eylemler de kamu esenliği kavramına girer. (Erman – Özek, Kamunun Selametine Karşı İşlenen Suçlar, İst. 1995, s.l v.d.) Görüleceği üzere, Yasamızın kabul ettiği sisteme göre eylemlerin, kamunun esenliğine karşı işlendiğinin kabulü için bu eylemlerin belirgin olmayan kişi veya mallara yönelik olması gerekir.
Suçun maddi unsuru ise, taksirli bir davranış sonucu; “yangına”, “patlamaya”, batmaya”, “deniz kazasına” veya “genel tehlike yaratan yıkıma ve musibete” yol açmaktır. Maddede gösterilen sonuçlardan birine taksirle neden olmakla suçun maddi unsuru gerçekleşmiş olur.
TCY’nın 383. maddesinde yazılı suçta, “genel tehlikenin” meydana gelmiş olması, bu suç için zorunlu ön koşuldur. (Prof. Dr. Faruk Erem, Türk Ceza Kanunu Şerhi Özel Hükümler, Ankara 1993, Cilt 2, s. 1764) Bu nedenle, suçun oluşması için yalnız tehlikenin varlığı yeterli olmayıp zararlı sonucun da gerçekleşmiş olması gerekir. (Erman-Özek, age, s. 102.)
Ceza Yasamızın 383. maddesine karşılık gelen kaynak İtalyan Ceza Yasasının 311. maddesinde bulunan, binaların yıkılması, çökmesini ifade eden (Rovina) kavramı 383. maddeye alınmamıştır. Ancak öğreti ve uygulamada, TCY’nın cürme ilişkin 383. maddesindeki “umumi tehlikeyi mutazammın tahribat ve musibet” kavramının, bina yıkılmasını (çökmesini) kapsamına aldığı kabul edilmektedir. (Prof. Dr. Faruk Erem, age, s. 1766, Doç. Dr. Ali Rıza Çınar, Türk Ceza Yasası’mn 383. Maddesinin, Depremin Etkisiyle Yapıların Çökmesi ve Yıkılmasıyla İlgili Olarak İncelenmesi, İzmir Barosu Dergisi, 2001 Nisan, s. 88, 2. C.D.nin 21.3.2001, 7015/4778,, 1.3.2001, 3606/4777 ve 9. C.D.nin 20.11.2001, 2501/2957 sayılı kararlan) Öte yandan, Ceza Yasamızın kabahatlerle ilgili 3. Kitabında yer alan 552. maddede, yapı yıkılmalanna ilişkin bir başka hüküm bulunmaktadır.
Bina yıkılmasının, TCY’nın 383. maddesinde yazılı suçu oluşturabilmesi için, bir musibet, bir felaket sayılabilecek nitelikte olması gerekmektedir. Bu da, binanın yıkılması sonucu, mal ya da kişilere yönelik tehlikeden dolayı kamu esenliğinin derin ve yaygın şekilde sarsılmış olması ile mümkündür. Kaynak yasayı yorumlayanlar da, taksirin cezalandırabilmesi için yapının yıkılmasının bir musibet, bir felaket niteliğinde olması gerektiğini açıkça vurgulamışlardır. (Doç. Dr. Ali Rıza Çınar, agm, s.89) Yine 383. maddedeki suçun oluşması bakımından, tahribat ve musibetle oluşan genel tehlikenin fiilen gerçekleşmesi yeterlidir. Yıkılma (çökme) halinin derecesi, yapının bütünüyle yıkılmaması, tehlikenin boyutu gibi hususlar suçun oluşumuna etki etmeyip, TCY’nın 413. maddesinin uygulanmasıyla ilgilidir. Bu açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, Ceza Yasamızın 383. ve 552. maddelerindeki iki farklı suçun temel ayırıcı ölçütü şudur. Yapının yıkılması (çökmesi) sonucu tehlike fiilen gerçekleşmişse eylem cürüm, bina başkasına tehlike vermeksizin yıkılmışsa kabahati oluşturacaktır.
Genel tehlike halinin varlığının belirlenmesi yönünden ise hakim, objektif kriterleri ve toplumun yaşam biçim ve kurallan ile oluşan yapısını dikkate almalıdır. Sayısı tahmin edilemeyen, bir yer veya bölgede bulunması muhtemel belirsiz bir insan topluluğunu veya kişileri hedef alan tehlike, genel bir tehlikedir. Burada zarar görenlerin belirli olup olmamalan önemli olmayıp, tehlikenin kapsamında bulunan kişilerin belirli olmamalan gerekir. Yine bu kişilerin yapının içinde veya dışında olmalan da sonuca etkili değildir. Zira yapının yıkılma anının bilinemez oluşu, tehlike kapsamında bulunanlann da belirsizliğine neden olmaktadır. Bu nedenle, bir yapının yıkılması olayında, kentleşme koşullan da göz Önünde tutulmalı, yapının başka yapılan etki alanına alması, insanların ortak kullanımına ait cadde, sokak, kaldırım gibi ortak sahalan etkilemesi, fazla sayıda bağımsız bölümden meydana gelen yapılarda ise yararla-nanlann çokluğu, bu tür yapılarda gerek mülkiyet gerekse diğer nedenlerle kişilerin ve yapının kullanım şeklinin zaman içinde sürekli olarak değişkenlik gösfermesi gibi olgular ile yapının kullanım şekli, niteliği, konumu, tahsis edildiği amaç gibi unsurlann her somut olayda irdelenmesi gereklidir.
383. maddedeki suçun manevi öğesi taksir olup, bütün koşullan ile mevcut bulunmalıdır. Ceza Yasamızın taksirli suçlarda benimsediği taksir şekilleri bu suçta da yer almıştır. Eylemde dört taksir şekli öngörülmektedir. Bunlar; tedbirsizlik, dikkatsizlik, sanatta ve meslekte tecrübesizlik, nizamlara, emirlere ve kaidelere uymama halleridir. Bu dört taksir biçiminden herhangi birinin eylemde bulunması, suçun taksirle işlenmiş sayılması için yeterlidir.
Her taksirli cürümde olduğu gibi, taksirle tehlikeye neden olma suçunda da taksirin bulunduğunun kabulü için dört koşul aranmalıdır. Birinci koşul, failin, büyük bir tehlikeyi meydana getiren bir hareketi bilerek ve İsteyerek yapmış olması, başka deyişle eylemin iradi olmasıdır. İkinci koşul, sonucun öngörülebilir olması, 3. koşul, failin sonucu istememiş bulunması, nihayet 4. koşul ise, failin hareketi ile gerçekleşen tehlike arasında nedensellik bağının bulunmasıdır. Örneğin; depremin inzimam eden etkisiyle yapının yıkılması ya da çökmesi, failin yapıyı yaparken deprem yönetmeliğinde öngörülen kurallara uymamasından, eksik veya uygun olmayan malzeme kullanmasından kaynaklanmalıdır. Görüleceği üzere bu durumda deprem, TCY’nın 383/1. maddesinde yazılı genel bir tehlikeyi doğuran tahribata tek başına neden olmayıp, bu sonucu doğuran nedenlerin tetikleyicisi, harekete geçiricisidir. Tahribatın ve özellikle de bu yıkımın genel tehlikeyi doğuracak hale dönüşmesinin asıl nedeni, bina yapımında emir ve kaidelere uymamaktır. Ancak sonuç, depremin inzimam eden etkisi ve bununla yanşan sanık kusuru ile meydana gelmektedir. Harici bir etken olan depremin illiyet bağını kesecek derecede kaçınılmaz sayılıp ceza sorumluluğunu bertaraf edebilmesi için, insan faktörünün oluşan zararlı sonucu etkilememesi, başka bir deyişle yapının hukuki ve teknik kurallara uygun olarak yapılması, şayet yapıda sonradan değişiklik gerçekleştirilmişse, bunlann statik değerlere aykın ve esaslı müdahale niteliğinde bulunmaması gereklidir.
Öte yandan, TCY’nın 383. maddesinin ikinci fıkrasında, sonucun ağırlığına bağlı olarak iki ağırlatıcı neden öngörülmektedir. Buna göre; “Eğer bu fiilden bir şahsın hayatınca tehlike hasıl olursa ” ceza arttmlac aktır. Diğer ağırlatıcı neden ise, bu fıkranın ikinci cümlesinde yer alan “bundan ölüm vukua” gelmesi halidir. Şayet ölüm meydana gelmişse, ceza daha da arttınlacak-tır. Bu fıkrada öngörülen ağırlatıcı nedenin uygulanabilmesi için, maddenin birinci fıkrasındaki suç, kamu esenliğini ihlal ettiğinden, bu bizatihi suç oluşturan, “genel tehlike yaratan yıkım ve musibetin” sonucu, yaşam hakkı ihlal edilmiş olmalıdır. Başka bir deyişle, kamu esenliğini ihlal eden olay sonucu, hayati tehlike ya da ölüm halinde bu fıkra uygulanacak, eğer kamu esenliği ihlal edilmeden ölüm veya hayati tehlike meydana gelmişse, o takdirde TCY’nın 455 ya da 459. maddelerinden biri uygulanacaktır. Görülüyor ki, TCY’nın 383. maddesinin ikinci fıkrasındaki suç tipinde, kamu esenliğini ihlal eden bir tehlike ve bir kimsenin Ölümü yahut hayati tehlike geçirmesi olmak üzere iki sonuç öngörülmektedir. Öncelikle, kamu esenliğini ihlal eden bir tehlike fiilen gerçekleşmelidir, ikincisi ise, kamu esenliğini ihlal eden tehlike sonucu Ölümün ya da hayati tehlikenin doğmuş olması gerekir. Örneğin, genel tehlike yaratacak biçimde binanın yıkılması veya çökmesi, hayati tehlike ya da ölüme yol açmalıdır. Ancak, bir kişinin hayati tehlike ^geçirmesi ya da ölmesi, TCY’nın 383. maddenin birinci fıkrasında yazılı suçun nitelikli biçimi olduğundan, TCY’nın 78. maddesi uyannca, failin, aynca taksirle ölüme ya da hayati tehlike geçirecek biçimde yaralanmaya neden olma suçundan TCY’nın 455 veya 459. maddeleri ile cezalandırılması söz konusu değildir.
Yukandaki açıklamalardan anlaşılacağı ve Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 9.4.1947 gün ve 4-11 sayılı karannda da vurgulandığı üzere, TCY’nın 383 ve 389. maddeleri, aynı Yasanın 455 ve 459. maddelerine göre özel halleri düzenlemektedir. Bu nedenle, taksirle oluşan ve genel tehlike yaratarak kamunun esenliğini ihlal eden yapı yıkılması sonucu ölüm veya yaralanma meydana gelmesi halinde, eylemin somut olayda olduğu üzere TCY’nın 383. maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, TCY’nın 103. maddesine göre, tamamlanmış suçlarda dava zamanaşımı süresi eylemin vuku gününden itibaren başlar. Suç her zaman bir anda meydana gelmez. Maddi unsurun parçalarım meydana getiren hareket ile sonuç arasında az veya çok uzun bir zaman geçmiş olabilir. Hatta hareket ve sonuç ayrı ayrı yerlerde gerçekleşmiş de olabilir. (Dönmezer-Erman, Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, 14. Bası, Cilt 1, s. 223) Neticesi harekete bitişik suçlarda, ihlali belirten hareket yapılır yapılmaz suç da tamam olmuştur; bu itibarla suç hareketin yapıldığı yer ve zamanda işlenmiştir, zamanaşımı o andan itibaren işlemeye başlamıştır. Neticesi hareketten ayrı olan suçlarda ise, suçun tamam olması için ihlali belirten hareketten başka kanuni tarifte yer alan neticenin de gerçekleşmesi lazımdır; böylece suç, bu neticenin gerçekleştiği yer ve zamanda işlenmiştir, zamanaşımı da o andan itibaren işlemeye başlamıştır. (Dönmezer-Erman, age, s. 384)
TCY’nın 383. maddesinin birinci fıkrasında yazılı, neticesi hareketten ayrı ve seçimlik suçlardan olan genel bir tehlikeyi içerecek biçimde tahribat ve musibete neden olma suçunun gerçekleşme anı, sonucun yani tahribat ve musibetin gerçekleştiği andır, başka bir deyişle, yapının genel bir tehlikeyi içerecek biçimde yıkılması halinde, yapının yıkıldığı andır. Bu nedenle suç tarihi de yıkılma (göçme – çökme) anıdır. İkinci fıkrada yazılı suç ise, genel bir tehlikeyi içerecek biçimde yıkılan binanın, yasada öngörülen yaralanma ya da ölüm sonucuna yol açtığı anda işlenmiş sayılır. Dolayısıyla, suçun nitelikli biçiminin oluşumu için zorunlu öğe olan, yaralanma ya da ölüm anı, ikinci fıkradaki suçun işlenme tarihi olduğundan, bu suç yönünden TCY’nın 102. maddesinde öngörülen dava zamanaşımının da bu tarihten itibaren hesaplanması gerekir.
Bu açıklamalar ışığında somut olay ele alınıp değerlendirildiğinde;
Yapım aşamasındaki kusurlu hareketleri ile, genel tehlike yaratacak biçimde binaların çökmesine ve ölüme neden olan sanıkların eylemlerinin TCY’nın 383/2. maddesindeki suçu oluşturduğu, binalar içinde bulunan 22 kişinin öldüğü 17 Ağustos 1999 gününün suç tarihi olduğu, kamu davasının ise Yasası’nın 102. maddesinde öngörülen beş yıllık dava zamanaşımı dolmadan 20.12.1999 tarihli iddianameyle açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, TCY’nın 383. maddesinin birinci fıkrasındaki suçun oluşumu için tehlikenin fiilen meydana gelmesi, başka bir deyişle tahribat ve musibetin gerçekleşmesi, ikinci fıkrasındaki suçun oluşumu için de ölümün meydana gelmesi gerektiğini gözardı eden Yerel Mahkemenin, kusurlu inşa edilen yapı için kullanma izin belgesinin alındığı tarihi suçun işlendiği tarih, dolayısıyla dava zamanaşımının başlangıç tarihi olarak kabul edip, kamu davasının zamanaşımı süresinin dolmasından sonra açıldığı gerekçesiyle ortadan kaldırılmasına karar vermesi isabetsiz olup, direnme hükmünün bozulmasına karar verilmelidir.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, Yerel Mahkeme direnme hükmünün BOZULMASINA, dosyanın yerine gönderilmek üzere Yargıtay C. Başsavcılığına tevdiine, 18.11.2003 günü tebliğnamedeki düşünceye uygun olarak oybirliği ile karar verildi.
Ben Ankara’dan İstanbul’a giderken otobanda kötü bir trafik kazası geçirdim. Karşı arabadaki bir kişi öldü bir kişi de yaralandı. Beni hakim karşısına çıkardılar hakim tutuklamadı her hafta imza atacaksın dedi. Fakat yakın zamanda hakkımda ceza davası açılacakmış. Bu süreçte benim iyi bir avukata ihtiyacım.