TANIMA VE TENFİZ DAVALARI

Tanıma ve tenfiz , Möhuk md. 50 ve devamında düzenlenmiştir. Anılan maddelerde yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizi davalarının yanında yabancı hakem kararlarının da tanıma tenfiz davaları düzenlenmiştir. Ancak biz yalnızca yabancı mahkeme kararlarının Türkiye’deki etkisiyle ilgilenmekteyiz.

Tanıma ve tenfiz kurumuna neden ihtiyaç duyulmuştur?

Her devlet, kendi ülke sınırları içinde ve kendi tebaası üzerinde yetkilerini kullanır. Devletler, ülkesel sınırları içerisinde nasıl yargı kararı vereceklerine kendileri karar verirler Devletleri başak devletlerin mahkeme kararlarını tanımaya zorlayan bir uluslar arası kural yoktur. Her devlet, başka bir devletin mahkeme kararını tanıyıp tanımama konusunda serbesttir. Ancak bazı durumlarda devletler başka devletlerin kararlarını tanıyabilmektedir. Çünkü kendi kararlarının da başka vatandaşlarının menfaati yönünde başka bir devlette tanınması gerekebilir Buna karşılıklı mücamele esası denir.

Tanıma ve tenfiz birbirinden farklı müesseselerdir;

TANIMA:

Yabancı bir mahkeme tarafından verilmiş kararların tanıma prosedüründen geçirilmek suretiyle tıpkı o ülke mahkemelerince verilmişçesine kesin delil ve kesin hüküm olarak geçerli olmasıdır. Yani yabancı mahkeme kararı tanıma prosedürü sonunda sanki Türk mahkemeleri tarafından verilmiş gibi Türkiye’de hüküm doğurur. Tanınmış bir yabancı mahkeme kararı, artık bir Türk mahkemesi kararıdır. Tanıma Tenfiz davaları konusunda Ankara mahkemelerinin yetkisi bulunmaktadır. Bu sebeş

Tanıma tenfiz davalarının iki işlevi vardır.

1-      Tanınmış bir mahkeme kararı, kesin bir delildir. Yani açılmış bir davada tanınmış mahkeme kararı, aksi ispat edilemeyecek bir delildir. Tanınmış bir mahkeme kararı, bir davada delil olarak ileri sürüldüğünde hakim, davayı bu delile göre çözer.

2-      Tanınmış bir mahkeme kararı, kesin bir hükümdür. Bunun sonucu olarak aynı hukuki sebebe dayanarak aynı konuda, aynı taraflar arasında bir daha dava açılamaz yeni bir karar alınamaz.

TENFİZ:

Bir mahkeme kararının başka bir ülkede etkisi, tanımayla sınırlı değildir.  Mahkeme kararlarının taraflarca kendiliğinden yerine getirilmediği takdirde devreye cebri icra girer. İşte taraflarca yerine getirilmeyen mahkeme kararları söz konusu olduğunda Örneğin Türkiye’de icra edilmesi gereken mahkeme kararı varsa bu kararın yalnızca tanınması yeterli değildir, aynı zamanda tenfiz de edilmesi gerekir. Ancak Türküye’de tenfiz edilmiş bir mahkeme kararıyla icra dairelerinden talepte bulunulabilir.

Türk Hukukunda kural olarak tanıma ve tenfiz davası için yabancı mahkeme kararının kesinleşmiş olması gerekmektedir. Ancan Nüfus Hizmetleri Kanunu m 30/2 gereğince, evlat edinme işlemlerine ilişkin idari kararlar da Türkiye ‘ tanıma ve tenfiz davasına konu edilebilir.

Tanıma tenfiz davaları ile ilgili hukuki destek için bize ulaşabilirsiniz.