Mirasbırakan kişi; kanunda sayılan sebepler sözkonusu ise, mirasçılarından birini veya birden fazlasını, Vasiyetname yoluyla veya Miras Sözleşmesiyle, mirasçılıktan çıkarabilir. Bu durumda taraflar mirasçılıktan çıkarmanın iptali davası açabilir. Bu davanın iyi bir miras avukatı ile açılması gerekir. Zira miras davaları oldukça uzun süren ve zor davalardır. Kişilerin tek başına bu davaları sonuçlandırabilmesi zordur.
Mirasbırakan, aşağıda sayılanlardan birisi gerçekleşmişse ,ölüme bağlı bir tasarrufla saklı paylı mirasçısını mirasçılıktan çıkarabilir
a. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın yakınlarından birine karşı ağır bir suç işlemişse,
b. Mirasçı, mirasbırakana veya mirasbırakanın ailesi üyelerine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini önemli ölçüde yerine getirmemişse.
Mirasçılıktan Çıkarılmanın Sonuçları
a. Mirasçılıktan çıkarılan kimse, mirastan pay alamayacağı gibi; tenkis davası da açamaz (TMK. m: 511/1).
b. Mirasbırakan başka türlü tasarrufta bulunmuş olmadıkça, mirasçılıktan çıkarılan kimsenin miras payı, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi, mirasçılıktan çıkarılanın varsa altsoyuna, yoksa mirasbırakanın yasal mirasçılarına kahr (TMK. m: 51 l/II).
c. Mirasçılıktan çıkarılan kimsenin altsoyu, o kimse mirasbırakandan önce ölmüş gibi saklı payını isteyebilir (TMK. m: 511/III).
d. Mirasçılıktan çıkarma, mirasbırakan ancak buna ilişkin tasarrufunda çıkarma sebebini belirtmişse geçerlidir (TMK. m: 512/1).
e. Mirasçılıktan çıkarılan kimse itiraz ederse, belirtilen sebebin varlığını ispat, çıkarmadan yararlanan mirasçıya veya vasiyet alacaklısına düşer (TMK. m: 512/2).
f. Sebebin varlığı ispat edilememiş veya çıkarma sebebi tasarrufta belirtilmemişse tasarruf, mirasçının saklı payı dışında yerine getirilir; ancak, mirasbırakan bu tasarrufu çıkarma sebebi hakkında düştüğü açık bir yanılma yüzünden yapmışsa, çıkarma geçersiz olur (TMK. m: 512/III).
g. Mirasbırakan, hakkında borç ödemeden aciz belgesi bulunan altsoyunu, saklı payının yarısı için mirasçılıktan çıkarabilir. Ancak, bu yarıyı mirasçılıktan çıkanların doğmuş ve doğacak çocuklarına özgülemesi şarttır (TMK. m: 513/1).
h. Miras açıldığı zaman borç ödemeden aciz belgesinin hükmü kalmamışsa veya belgenin kapsadığı borç tutarı mirasçılıktan çıkarılanın miras payının yarısını aşmıyorsa, mirasçılıktan çıkanlarım istemi üzerine çıkarma iptal olunur (TMK. m: 513/2).
Mirasçılıktan Çıkarmanın İptali Davasını Kim Açar
a. Tasarrufun iptal edilmesinde menfaati bulunan mirasçı veya vasiyet alacaklısı tarafından açılabilir (TMK. m: 558/1).
b. Dava, ölüme bağlı tasarrufun tamamının veya bir kısmının iptaline ilişkin olabilir (TMK. m: 558/1).
Mirasçılıktan Çıkarmanın İptali Davası İçin Gerekli Şartlar
Mirasçılıktan çıkarma için geçerli bir neden olmadan mirastan çıkarılmış olunmalıdır.
Mirastan çıkarma nedeni , mirasbırakanın vasiyetnamesinde belirtilmemiş olmalıdır.
Miras açıldığı zaman, mirasçılıktan çıkarılan mirasçının borç ödemekten aciz vesikasının hükmü kalkmış olmalıdır. Veya böyle bir vesika olduğu halde, ihtiva ettiği borcun miktarı, miras hissesinin yansından fazla olmamalıdır. Bu durumda mirasçılıktan çıkarmanın iptali davası açılabilir.
Mirasbırakanın ikametgahı Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır. Örneğin miras bırakan kişi Ankara’da ikamet ediyorsa dava Ankara mahkemelerinde açılmalıdır. Ankara’dan başka bir yerde açılan davalarda mahkeme yetkisizlik kararı verecektir.
Davalılar Kimdir
Mirastan çıkarmadan dolayı fayda sağlayanlara karşı açılır
Mirasçılıktan çıkarmanın İptali Davasını Açma Süresi
Mirasçılıktan çıkarılmanın iptali davası açma hakkı, davacının tasarrufu, iptal sebebini ve kendisinin hak sahibi olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak 1 yıl ve her halde vasiyetnamelerde açılma tarihinin, diğer tasarruflarda mirasın geçmesi tarihinin üzerinden, iyiniyetli davahlara karşı 10 yıl, iyiniyetli olmayan davalılara karşı 20 yıl geçmekle düşer (TMK. m: 559/1).
Hükümsüzlük, defi yoluyla her zaman ileri sürülebilir (TMK. m: 559/2).
Mirasçılıktan çıkarmanın İptali Davası Görülürken
Davalı iddianın aksini ispat etmek zorundadır. Bu konuda her türlü delili ileri sürebilir.
Mirasçılıktan çıkarılmanın yerinde olmadığı ispatlanırsa; davanın kabulüne, Mirasçılıktan çıkarılmanın iptaline karar verilir.
İptal davası, ölüme bağlı tasarrufla kendilerine, eşlerine veya hısımlarına kazandırma yapılanların tasarrufun düzenlenmesine katılmalarının yol açtığı sakatlığa; dayandığı takdirde tasarrufun tamamı değil, yalnız bu kazandırmalar iptal edilir (TMK. m: 558/3).
