T.C.
YARGITAY
9. HUKUK DAİRESİ
E. 2010/12585
K. 2010/36341
T. 6.12.2010
• FESHİN GEÇERSİZLİĞİ VE İŞE İADE ( Davacının Bu İşte Çalıştırıldığı Davalılar Arasında Asıl-Alt İşveren İlişkisi Bulunduğu ve Davacının İş Sözleşmesinin Geçerli Nedene Dayandığının Kanıtlanmadığı – Feshin Geçersizliğine Karar Verilmesinin İsabetli Bulunduğu )
• ASIL – ALT İŞVEREN İLİŞKİSİ ( Davalılar Arasında Asıl-Alt İşveren İlişkisi Bulunduğu ve Davacının İş Sözleşmesinin Geçerli Nedene Dayandığının Kanıtlanmadığı – Feshin Geçersizliğine Karar Verilmesinin İsabetli Bulunduğu )
• İŞE İADE ( Asıl İşverenin İşe İade Kararı Sonrası İşçinin İşe Başlamak İçin Başvurması ve Alt İşverenin İşe Almamasından Kaynaklanan İşe Başlatmama Tazminatı İle Dört Aya Kadar Boşta Geçen Süre Ücretinden Alt İşverenle Birlikte Sorumluluğu Olduğu )
• İŞE BAŞLATMAMA TAZMİNATI ( İşe İade Davası – Asıl İşverenin İşe İade Kararı Sonrası İşçinin İşe Başlamak İçin Başvurması ve Alt İşverenin İşe Almamasından Kaynaklanan İşe Başlatmama Tazminatı İle Dört Aya Kadar Boşta Geçen Süre Ücretinden Alt İşverenle Birlikte Sorumluluğu Olduğu )
4857/m.6
ÖZET : Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir. Feshin geçersizliği ve işe iade davasının alt ve asıl işveren ilişkisinde, her iki işverene birlikte açılması ve muvazaa bulunmaması halinde, davacı işçi alt işveren işçisi olup, iş sözleşmesi alt işveren tarafından feshedildiğinden, feshin geçersizliği ve işe iade yükümlülüğü alt işverenindir. Asıl işverenin iş ilişkisinde sözleşmenin taraf sıfat bulunmadığından, asıl işverenin işe iade yönünde bir yükümlülüğünden sözedilemez. Asıl işverenin işe iade kararı sonrası işçinin işe başlamak için başvurması ve alt işverenin işe almamasından kaynaklanan işe başlatmama tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süre ücretinden yukarda belirtilen hüküm nedeni ile alt işverenle birlikte sorumluluğu vardır.
Davacının bu işte çalıştırıldığı, davalılar arasında 4857 sayılı İş Kanunu’nun 6. Maddesi uyarınca asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu, davacının iş sözleşmesinin geçerli nedene dayandığının kanıtlanmadığı anlaşıldığından, mahkemece asıl alt işveren ilişkisi kabul edilerek, feshin geçersizliğine karar verilmesi isabetli bulunmuştur.
DAVA : Davacı, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davalı alt işveren Gür Öz Teknik ve Sosyal Hiz San Tic Ltd Şirketi tarafından gerçekleştirilen feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinden alt işveren ve asıl işveren ilişkisi içinde bulunan davalılar birlikte sorumluluğuna karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davalılar avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi B.Kar tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, davacının davalı asıl işveren TÜPRAŞ işyerinde diğer davalı alt işveren şirket işçisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin geçerli neden olmadan feshedildiğini belirterek, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 18-21. Maddeleri uyarınca feshin geçersizliğine ve davacı işçinin işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı TÜPRAŞ vekili husumet itirazında bulunarak, şirketin Beko Ticaret A.Ş ile imzaladığı “Taşeron işleri satın alma çerçeve anlaşması” kapsamında Beko Ticaret A.Şirketinin de Gür-Öz Teknik ve Sosyal hizmetler Ltd.Şti ile destek hizmet alım sözleşmesi imzaladığını, davacının bu sözleşme kapsamında davalı Gür-Öz Ltd.Şti’ne bağlı olarak çalıştığını, davalı şirket ile Gür-Öz Ltd.Şti arasında alt üst işveren ilişkisi bulunmadığını, davalıya husumet yöneltilemeyeceğini davanın süresi içinde açılmadığını, yapılan fesih işleminin de geçerli olduğunu belirtirken, diğer davalı şirket vekili ise davalı şirkette 30 dan az işçi çalışması nedeni ile davacının iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacağını, davacının çalıştığı işyerinin diğer davalı Tüpraş tarafından kapatıldığını, alınmış olan bu işletmesel karar sonucunda fesih işleminin zorunlu hale geldiğini, davacı işçi için istihdam edilecek başka bir görev kadrosunun da bulunmadığını, ayrıca fesihten sonra yeni işçi alımı da yapılmadığını, fesih işleminin geçerli sebebe dayandığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, her ne kadar dava dışı Beko Ticaret A.Ş ile Gür-Öz ltd.Şti arasında destek hizmet alım sözleşmesi imzalanmış ise de, Gür-Öz Ltd.Şti fiilen Tüpraş A.Şirketine ait işyerinde tahmil tahliye işleri yaptığı, bu nedenle davalı Tüpraş A.Ş üst işveren davalı Gür-Öz Ltd. Şti alt işveren konumunda bulunduğu, davacıya bildirilen yazılı fesih bildiriminde işyerinin kapanmasından ve bölüm kapatılmasından bahsedilmediği, fesih bildiriminde belirtilen ekonomik sebep soyut bir kavram olduğu, davalı işverenin şirketin ekonomik sıkıntı içersinde olduğunu savunmadığı ve bu konuda her hangi bir delilde sunmadığı, Gür-Öz Ltd. Şti’nin fesih tarihinden sonra Türkiye genelinde çalıştırdığı işçi sayısının 3160, Tüpraş A.Ş dahil Kocaeli de çalıştırdığı işçi sayısının 561 kişi bulunduğu, fesihten önce davacının faaliyette bulunduğu başka bir bölümde değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini dikkate almadığı, feshin son çare olması ilkesine uyulmadığı gerekçesi ile Davalı alt işveren GÜR ÖZ TEKNİK VE SOSYAL HİZ. SAN. TİC. LDT. 6.12.20106.12.2010Şirketi tarafından gerçekleştirilen feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine, işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinden her iki davalının birlikte sorumluluğuna karar verilmiştir.
Feshin geçersizliği ve işe iade davasının alt ve asıl işveren ilişkisinde, her iki işverene birlikte açılması ve muvazaa bulunmaması halinde, davacı işçi alt işveren işçisi olup, iş sözleşmesi alt işveren tarafından feshedildiğinden, feshin geçersizliği ve işe iade yükümlülüğü alt işverenindir. Asıl işverenin iş ilişkisinde sözleşmenin taraf sıfat bulunmadığından, asıl işverenin işe iade yönünde bir yükümlülüğünden sözedilemez. Asıl işverenin işe iade kararı sonrası işçinin işe başlamak için başvurması ve alt işverenin işe almamasından kaynaklanan işe başlatmama tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süre ücretinden yukarda belirtilen hüküm nedeni ile alt işverenle birlikte sorumluluğu vardır.
Dosya içeriğine göre davalı GÜR ÖZ TEKNİK VE SOSYAL HİZ. SAN. TİC. LDT. 6.12.20106.12.2010Şirketinin diğer davalı TÜPRAŞ işyerinde tahmil tahliye işlerini üstlendiği, davacının bu işte çalıştırıldığı, davalılar arasında 4857 sayılı İş Kanunu’nun 6. Maddesi uyarınca asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu, davacının iş sözleşmesinin geçerli nedene dayandığının kanıtlanmadığı anlaşıldığından, mahkemece asıl alt işveren ilişkisi kabul edilerek, feshin geçersizliğine karar verilmesi isabetli bulunmuştur. Ancak işe iadenin yukarda açıklandığı üzere davacının işvereni olan alt işveren GÜR ÖZ TEKNİK VE SOSYAL HİZ. SAN. TİC. LDT şirketi yönünden kurulmaması hatalı bulunmuştur.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
SONUÇ : Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının davalı GÜR ÖZ TEKNİK VE SOSYAL HİZ. SAN. TİC. LDT. 6.12.20106.12.2010Şirketine İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde davalıların müştereken ve müteselsilin ödemesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi ve özellikle fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilin tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yapmış olduğu 66.20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.100,- TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine, kesin olarak, 06.12.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.